Tasekla tatrart
• Tullizt
Fufu yettargun tafsut
Sɣur, Amar Tafat
(sbt1)
Yella yiwen weqcic sawalen-as Fufu, acku yezyen yettra ad izux, yettarra iman-is d netta i d commandan Costo, neɣ maḍi d Julverne; d yiwen n uεefrit yettargun aṭas, ula melmi iteddu deg webrid. Aṭas n tɣariwin(qualités) i-ɣures, d amnagal(romantique) ɣer ugama, yal tikelt a tafeḍ yettnadi deg ymudaɣ, a tafeḍ yettali idurar i-s-d-yezzin i taddart-is. Yiwen ur yeẓṛi din-a d acu i d asenfaṛ-is, ahat a-d-yeffen d kra n tɣawsa! D ilemẓi, aṭas n tɣawsiwin i-yessen di taɣult n ugama; d imɣan, d ifṛax, d iselman yellan deg yillel. D acu kan werǧin i-d-yemmugger yettnadi fellas yal ass? D tasekkurt. D tasekkurt i-ɣef yerɣa wemcum ad tt-id yeṭṭef akken as tekkes jjiq, maca ur yessaweḍ! Iṣubb fellas ula ɣer uzaɣar, iḍeggeṛ fellas ussan; w'igrwran ulac ! Alama ywala-tt kan tufeg-ed s webεad, ifassen-is werǧin i-tt-id ṭiffen. Iḥeṛṛem-it Yillew seg tsekwrin, neɣ ur yessεi ara zheṛ Ɣursent, neɣ wissen amek ?
Yiwwas deg wass n lḥedd, iṣubb Fufu ɣer Tizi Wezzu akken ad imerraḥ di temdint(amakken ttagan yelmeẓyen n taddart, yiwet n tikelt i-wsegwas) , maca assen mačči ɣer unadi n tsekwrin i-yeqsed, d cɣel nniḍen. Yewweḍ ɣer temdint, yebda acali, akken a-d-yawi tameddit-is s tumert; yebda yettadef ɣer tḥuna, yettaɣ-ed ayen rant wallen-is d wul-is(aɣmis, tiḥlawatin, kawkaw), taneggarut ɣef 2ts ad yekcem ɣer sinima akken a-d-iwali asaru yettnaɣen,
(policier). Γef ṛebεa a-d-yeffeɣ, srid ɣer lkaṛ, ɣer la gare; neɣ ɣer ufuṛgu, ddaw wennar 1e di nwamber; akken a-d-yuɣal s-axxam, ur tettaṭṭaf ara tmeddit di beṛṛa. S nnig akkin ulac!
Yezzi d acu yezzi, di tḥuna n temdint, saεa tewweḍ d l 10ts, yuli ɣer ssuq-iɣummen(marché couvert), yufa yiwen yessers-ed ikuja n iselman s yal ini, yettberriḥ yissen:
- Ayaw serddin! Ayaw sarddin!
Isakked ɣer bu sarddin, yerra-d aqeṛṛuy-is akka.
Di tama nniḍen iwala ṛeḥba nniḍen, iwala zzin lɣaci i yiwen n uterras, ziɣen d tisekwrin i-yeznuz. Iḍal wemcum ger lɣaci iwala d tidenni, kuz(04) i-yeṭṭef zdates uterras nni. Iddeḥdeḥ ɣer zdat n bu tsekwrin. Isell send amek tella ddaεwa, yal wa d acu yeqqar i bu tsekwrin.
- A dda Meqqran in'aɣ-ed azal n tsekwrin baεdek !
Wayeḍ yeqqar-as.
- Ini-yaɣ-d neɣ rfed-itent ssyagi! S uqesseṛ d unecṛeḥ .
Yiwen udderwic iceṭṭeḥ yettergigi!
Yettuɣu uderwic s regmat ɣer igenni, am tlelli ur nessεi tillisa, mačči d ayen ara wen-d alseɣ. Yessker aɣebbaṛ udderwic!
Yiwet n temɣart
- Eṛǧu akka ad waliɣ
Isusem-isusem bu tsekwrin, ar deqqal yerra-yasen-ed:
- Tagi 20, tagi 40, tagi 60, tagi 80, tagi meyya! Eyyaw alzaz d ayackit.
-------------------------
(sbtr 2)
- D tisekwrin ?! I-s-yenna s wejfal Fufu!
Tisekwrin di lqaεa cuddent gḍaṛṛen nnsent s-ubeḥnuq n tqendduṛt.
Yerra-yas-ed:
- D tisekwrin yerna d tidak n tidett!
- Acḥal swant?
Amzenzi mazal ur yesli ara nezzeh i Fufu di dderdiḥ n waḍu d win n lɣaci, yelddi ameẓẓuɣ-is s-ufus-yis yeqqar-as:
- Acu a mmi? Ɛeyeḍ a-k-in sleɣ!
- Aẓ-ed ur k-in selleɣ ara!
Yuẓa ɣures Fufu, yulles-as:
- Nniɣ-ak acḥal i d azal nnsent a winnatent?!
- Tura i-ttεayiḍaɣ.
- Awi tagi s 600,00 igiman(alef)
- Neṭqent-ed kra n tuɣac s deffir di ṛeḥba, Fufu yettkemmil yides.
- Ur uflayent(fuqent) ara!
- Lhant kan
Aderwic s wazal-is daɣen inṭeq-ed akka s-uskulleẓ :
- D ttibelbbulin, hhhh!!
- D ayen kan i d azal n tsekwrin, iwata akken ad iɣliyent, ma wlac mačči d tisekwrin a ddadda.
Adderwic yeqqar-as i yiwen umsewweq:
- Derbeg derbegg! Beṛweq! Beṛweq!
Fufu ur yuḥtam a-d-yaf tisekwrin di ssuq ttnuzent. Yeqqar-as weḥdes:
- Welleh ar d tisekwrin... Igerrez
Iwet ɣer ǧib Fufu yekkes-ed idrimen, ifren-ed awṛiq n 50 yefka-yas-t i yemzenzi, yerna-yas 300.00 ɣer ufus-is i bab n tsekwrin.
- Ax! Awi-d yiwet!
Yeṭṭef awṛiq nni bu tsekwrin, yessaked-it nezzeh ɣer yiṭij yerrat ɣer ǧib, imudd-as-d yiwet. Yerra-tt ɣer uḍellaε Fufu, yeffeɣ-ed ger yemsewqen. Ffffff!
Lɣaci qqaren-as i Fufu. Ladɣa yiwen:
- Gwḍellaε nni tezmer a-tt-ḍiq! A-k-temmet a qqesam-ik!
Wayeḍ diɣen yeqqar-as:
- Aɣ-as-ed lqefẓ a-teṛtiḥeḍ!
Wayeḍ:
- Tezmer a-k-d-teferfer daxel n uḍellaε nni. Il faut faire attention!
Yenneqlab-ed ɣursen Fufu yeqqar-asen-d:
- Yella yiwen di tama-ya, ɣer ɣures i-tedduɣ, yessεa wid igerzen. Tanmirt nnwen a zuεama!
Ihi akken i-yexdem Fufu, yuɣ-ed lqefẓ lεali, yerra tasekkurt-is ɣer daxel, yerna yuɣ-as-d absis ara tečč, yenna-d "Ha!" s-axxam s tumert...
Yewweḍ Fufu ɣer "ubatoire" n Tizi, ibedd din tallit, tεedda-d lkaṛ nnsen, teḥbes-ed ɣures yuli. I-syen akkin din-a daxel n lkaṛ yufa ilmeẓyen i-t-yessnen(tuɣac n Maεṭub ta deffir tayeḍ ɣer umenhaṛ, tin-a dɣa "Lḥesnawi d Lεenqa"), lkaṛ tessetef armi d ulamek! Ihi ttlaεint-id warrac nni i-t-yessnen s wudmawen yennecṛaḥen, Fufu daɣen yebecṛuṛeḥ. Luεant-id akw s uqesseṛ:
- Ahla Fufu
Netta yiwen webrid:
- Azullll fellawennnnn!
- Azul a Fufu
- Tgerzeḍ a Fufu?
- Amek yettili Fufu?
- Tufiḍ iman-ik a Fufu?
- Acu d-uɣeḍ a Fufu?!
Netta di tama-s yettmuddu-yasen afus yiwen - yiwen.
- Aṛǧa-w tura ad nemzullet, imir ad wen-d rreɣ ɣef tuttriwin. Yesskeḥkeḥ-itt-id am tegmert... hhhh!
- Mačči weḥdes i-yella Fufu, yessεa tarbaεt uεefrit! I-s-d-yenna umenhaṛ n lkaṛ, yessikid di lemri ɣer deffir.
Fufu yessḥillif-as s-ufus-is:
- Tanmirt a Dada
Wayeḍ s deffir i-wmenhaṛ:
- Ulac win i k d-yennan Fufu weḥdes i-yella deg Tizi, di xilla yidsen. Mačči weḥdes ay Amerri.
sebt 03
Lkaṛ teččuṛ, Fufu ur t-id tṣaḥ ara tbankiṭ, ibedd am netta am wid ibedden, llqebṣ deg wfus-is, aḍellaε deg wfus nniḍen udren armi d-iḍaṛṛen-is. Yenna-yasen i yemddukal-is:
- Assagi ufiɣ-ed tasekkurt i-ɣef ttnadiɣ. Yesskeḥkeḥ-itt-id wemcum!
Imddukal ssikkiden ɣer lqefṣ, maca ur walan kra n wayen yessefṛaḥen, ur din tasekkurt , maca d amqerquṛ annect-illat(annect n widak n wasif n Lḥeṛṛac) i-walan ɣer daxel n lqefṣ. Bdan ara ttaḍṣan! Yebda Fufu yettuɣal d azeggaɣ , am teṭumaṭict, maca mi ttaḍṣan fellas, sentan-as tuccar deg ul-is yemddukal, netta mazal ur ifaq ara s teqriḥt i t yuɣen uculliḍ n neyya, ara sen yeqqar akka:
- Γef acu tettaḍṣam?! D lεib aεni win i-d-yuɣen tasekkurt?! Netta mazal ur ifaq ara d yiman-is, teḍṛa-yas am win-a yettwalin kan ɣer igenni, ur yettwali ayeddid yellan ger iḍaṛṛen-is alama i t yesseɣli ara d-yawi s-usalli. "Ṛuḥ ay aεṛab ar tafsut" akken qqaren melmi ara d-yakwi wergaz am wagi!
Akken i-s-qqaren wat zik deg izli aqbuṛ melmi bɣan ad ḍṣen ɣef yiwen, neɣ ad necṛaḥen yides:
"Yiwen tekker degs
la nessikkid akw dges!"
Yerra-yas Muḥend yenna-yas:
- Mačči d lεib i d lεib, akken qqaren di lemtel" sseḍṣayen ihedman!!"
Aεli daɣen yenna-yas-d:
- Acḥal i-tt-id tuɣeḍ? Imken s wazal meqqren hhh? Ṣeḥa d lehna! Mebṛuk s-ufella!
- Ma...
Ɛumeṛ ikemmel-as-d:
- Awi-d kan ad neẓẓeṛ tasekkurt agi n Tizi Wezzu ! S tezmert-ik!
Yuɣal-it daɣen Muḥend:
- Mačči ɣer uzuran nni n suq iɣummen i-tt-id tuɣeḍ?
- Din ih ! Ayɣer?
- Γer Waεli, ɣer useḥḥar nni amcum?
- D acut daɣen Waεli?!
- waεli yettwassen d aseḥḥar, ssikked nezzeh tasekkurt-ik!! Fufu yekka degs ccek, yerfed-ed lqebṣ-is, isaked-it yufa tasekkurt-is tuɣal d amqerquṛ. Yebra i wayen yellan ger ifassen-is, yeɣli daxel n lkaṛ, yessṛaε, lkaṛ tewweḍ ɣer Tala n Wemyis teḥbes, dɣa ṣubben lɣaci εemmṛen aman buxen yissen Fufu, yuki-d, fkan-as yeswa, tuɣal-it-id taṛwiḥt. Syen akkin yekker-ed yiwen udderwic din-a yenddeh s-usefru agi n si Muḥ U Mḥend:
- "Yeffeɣ-ed Wefṛux n Ṭawes, yebɣa ad iḥewes di leǧnan umeṛkanti...".
Igzem-it-id yiwen wemɣar s wawal taεekwazt deg wfus-is:
- Eccet baṛka neɣ a tteṛẓeɣ ɣef uqeṛṛuy-ik!!
Adderwic yuggad yessusem, yuggad amɣar bu tεekwazt. Fufu yuɣal terkeb-it tawla, lɣaci i lmendad-is zzin-as, refdent wwint claga claga, akken akken armi i-t-ssudfen s-axxam-is. Qqaren tawla nni teqqim degs ur teffiɣ ara, tuɣal tezdeɣ-it yal ass!
Amar Tafat, Izarazen asegwas 1995